Çîroka "Husna Canê"

Çîroka "Husna Canê"

von GulaKurdistane am 05.12.2010 18:34

Em tev de strana bi nav Husna Canê dizanin, lê em Husnayê nasnakin. Keça kî ye...

ji ku ye, egera mirina wê çi ye, ev stran çima ji bo cenabê wê hatiye afirandin û çend salî bûye? Mixabin em bersiva van pirsan û pirsên bi vî rengî nizanin. Ji ber vê ye ku em rabûn çûn cem birayê Husna yê bi nav ÎWÎ Momadî. Heja ÎWÎ ku li bajarê Wuppertalê yê Almanya cîwar e, bi dilgermî em malivandin û ji me re behsa Husna û çîroka wê kir.


ÎWÎ Momadî Harçke:
Em deh bira û xwi$k in. Husna ji me tevan mezintir bû. Pê re Donê, Sawê, Zörê, Mara$, Qalender, Hemo, Fatê û yên din tên.
Navê dayika min Zebê û yê bavê min Momadî Harçke ye. Em ji Kureçikê, ji gundê Bakiron in (Bekiru$agi). Gundê me gundeke kurd û elewî ye.
Husna, di sala 1937'an de li gundê Bakiron ji dayik bû. Bi gor eded, rabûn û rûni$tina kurdên elewî mezin bû. Rûyekî wê yê pir leylî û bedew hebû. Bejna wê di ser 1.75 de bû û ew keçikek pir dîmenwar, lihevhatî û tenik bû. Xwiça (xwi$ka mezin) min hê li jiyanê bû, xortan ji bo wê stran lêdikirin.
Gelek zêde xwazgîniyên wê hebûn. Bavê min ew bi nebiyê Bobê ku li gundê Pezika$liyê cîwar bû re soz kiribû. Roja ku ew malbat bi mabesta xwestina wê hatin mala me, ÎWKÎ Kistikî jî bi komek nas û kûsên xwe ve hat. Sal 1956 bû. Bi wan re Hemî Tozê jî hebû. Hemî Tozê di nava kurdên li herêmê de giyandarekî fazîletdar (Ermi$) bû û ji ber vê hêla xwe hema jixweber her kesî jê dixwar ango jê ditirsiya. Li wir ÎWKÎ Kistikî got: "Ez Husnayê ji lawê xwe Emirxan re dixwazim."
Bavê min got: "Min soz daye Bobê" û bi vî awayî ew bersivand. Bobê jî bi tevî malbat û nasên xwe hatibû.
Hemî Tozê got: "Divê tu keçikê bidî lawê ÎWKÎî."
Kalikê min miribû, pîrika min bi yekî din re zewicîbû. Ew jî bi xwe re anîbûn. Wê, yanî pîrika min xwe avêt ser dest û lingên bavê min û got: "Va ye Hemî jî li vir e. Zarokê min çênabin. Heke tu keçikê bidî lawê ÎWKÎ Kistikî, wê bi alîkariya Hemî ango Hemo zarokek ji min re çêbe. Neke, berevajî wê ji zewaca mina nû zarok nebin para min." Bi vî awayî bavê min qanî kirin. Li ser vê pêkhatinê, Bobê bi hêrs rabû got: "We bûka min ji destê min stend. Ev ne karek edil e" û ji mal derçû.

6 mehên tije ê$kence.

Husnayê bi bergerîn got: "Ez Emirxan nastînim, ew lawikek dînik e." Lê mixabin wê nekarî malbatê qanî bike. Pi$tî dewatê ew girtin birin gundê Kistikonê. Hê ku Husna nezewicîbû cahil û cihûlên gund ji bo cenabê wê sitran afirandibûn.
"Wan fîstonon la xa maka/Ba sar xa do mezi maka" bi vî awayî dikudiya sitrana navhatî...
Emirxan mirovek kumre$ (hesûd) bûye. Ji bo Emirxan biqehirînin cahilên gund her ev stran awazandine û di her carî de Emirxan mîna kevirê ji kufkanikê bifilite a bi teher û tewreke wisa nebûyî bazdaye mal û li Husnayê xistiye. Ne yek ne dido ne sisê...
Wî çar meh her li Husnayê xistiye, ew di malê de zeftkiriye û ji daxwaza wê ya ji vegerîna malê yanî mala me re, nanakiriye. Bêguman haya me ji vê ne pakiya ku niha behsê dikim tune bû ta bi hatina wê re...
Rojekê Husna ji ni$kave derket hat. Beshsa ti$tên jiyayî ji me re kir. Em tev bi hev re, bi malbatî xwedî li Husnayê derketin. Pi$t re, Emirxan bi siwarî hat ber deriyê me û bi qêr got: "Jina min bidin." Bavê min ew destvala vegerand.
Li pey vê, bavê Emirxan derket hat. Bi bavê min û Husnayê re axivî û wî wan qanî kir. Husna cardin çû cem Emirxan. Ew tedayî û lêdana Emirxan pi$tî çûyîna wê ya dawî jî her kudiya û vê jî têr kir ku Husna bi giranî nexwe$ bikeve. Husna hê bûka $e$ mehan bû.

Daxwaza wê ya dawî:

Pi$tî ku bavê min bi nexwe$iya wê hesiya, ew girt bir Elbistan û Meletiyê. Doxtoran nexwe$iya wê peytandin ku "Menengiç" e. Keçik ji ber tedayî û miameleyên ne dilpak nexwe$ ket. Doxtoran ji nexwe$iya wê re çare nedît. Husnayê pi$tî nexwe$iya xwe hema bi sê mehan koça dawî kir.
Berî ku bimire bavê min ew anî mal. Digot: "Wa mi doya dinakî" (We min daye dînekî). Berî ku bimire, ji bavê min tika kir û got:
"Bi zorê ti$tek nekin. Kur dibe, keç dibe, wan bide yê/ya ku ew dixwazin. Ev daxwaza wê ya dawî bû."



mehr lesen

Re: Çîroka "Husna Canê"

von Azadiyakurdistan am 05.12.2010 22:45

Ich wusste nicht das Husna Canê wirklich gab, eine traurige Geschichte.

Im Video sagt der Sänger 15 salî, aber Fatê sagt in ihr Lied 14 salî ?

Wie alt war Husna Canê als sie Bûk war ?

Silav û Rêz
Azad

Re: Çîroka "Husna Canê"

von GulaKurdistane am 05.12.2010 22:57

erê ich finde es auch traurig...
hahah ja hab ich auch gemerkt...
erst sagt sie deh û penc salî...und dann sagt sie deh û car salî...
keine ahnung wie alt sie war...
aber ich glaube mal 15..

Re: Çîroka "Husna Canê"

von Newroz_2010 am 06.12.2010 13:25

Also , wenn ich richtig verstanden hab dann ist Husna im Jahre 1937 zur Welt gekommen :

Dann steht ja noch drin das viele Interesse an sie hatten unter anderem Bobê und Emirxan.
Im Jahre 1956 kam es dann das Husna für Emirxan gegen ihren Willen versprochen wurde.



Wann genau es zur Hochzeit kam steht im Beitrag nicht drin aber von 1937 - 1956 sind es schon 19 Jahre also kann nicht sein das sie mit 14 oder 15 verheiratet worden ist ^^

Re: Çîroka "Husna Canê"

von Azadiyakurdistan am 06.12.2010 18:27

Richtig, aber ich meinte was die SängerInnen im Lied sagen, im Video bei Avestakurd auf der Seite unten sagt der Sänger 15 salî, aber Fatê sagt in ihr Lied bûka 14 salî

Silav û Rêz
Azad

Re: Çîroka "Husna Canê"

von Newroz_2010 am 06.12.2010 22:12

hmmm
Ayhan's Version :
emrê min nîvi salê ( ??? ) auch nicht schlecht wenn man es nicht ganz genau weis
...

Kawa's Version :
erwähnt das Alter erst gar nicht
...

hab ein Songtext von Ibrahim Rojhilat gefunden aber leider den passenden Video nicht ....

Fitanê sor li xwe neke,
Xwe li nava gund liba neke
Emrê min bîst sale ---> da haben wir es ja
Li dû xweda teba neke

Herê lê lê husna canê
Ben da te me bi sala yê
Tu evîna nav dila yî
Herê lê lê derd giranê

Çi kîrîye çi kîrîye
Lawêkê xelkê dîn kîrîyê
Fistanê te serê te bixwe
Dilê min tîjî kul kîrîye

Herê lê lê husna canê
Ben da te me bi sala yê
Tu evîna nav dila yî
Herê lê lê derd giranê.

Re: Çîroka "Husna Canê"

von kecakurda73 am 07.12.2010 02:15

Das ist die Version von Garip Dost; Diyar singt auch diese Version. Garip Dost stammt aus demselben Dorf wie Husna. Nach der Interpretation müsste Husna 15 Jahre alt gewesen. Kistikan ist ein Stamm in Meres / Elbistan deshalb der Ausdruck " Husna buka kistikanê" . Husna soll demnach eine legendäre Schönheit gewesen. Zu dieser Zeit war es üblich seine Töchter an reiche Männer zu verheiraten, ohne ihr Wissen. Man sagt , dass der Ehemann von Husna aus Eifersucht sie nicht aus dem Haus gelassen hat. Husna stirbt 6 Monate nach der Heirat.


Tu fistanan li xwe meke,
Bi ser xwe de mêze neke.
Emirê min deh û pênc salî
De tu xwe de teva neke.


Were lê lê Husna canê
Husna bûka kistêkanê
Dane kistikan bi ses manê
Were lê lê derd giranê,
Were lê lê hal bîlmezê.

Ci kiriye o, cir kiriye o
Fîstanêki sor kiriye o
Fîstanê te serê te buxwe
Lawikê xelkê dînkiriye o.

Keriyek pezê min li kortê
Bêrîciyê xwe li hember tên
Ku dilê meriyan hevdû bû se
Bi rê olaxan bervê hev tên

Re: Çîroka "Husna Canê"

von Newroz_2010 am 07.12.2010 11:58

Na ja, der Bruder muss es am besten wissen wie alt seine Schwester war ^^

wie auch immer, wenn man die geschichte zum lied nun kennt nimmt man das Lied anders wahr sehr trauige geschichte.....

Re: Çîroka "Husna Canê"

von Azadiyakurdistan am 07.12.2010 17:25

Danke für die deutsche Erklärung kecakurda73 , jetzt versteht auch Kudo21 was los ist haha.

Fatê sagt ja deh û car salî also 14 salî, und weil wir auch deh û çar sagen wie Fatê, finde ich 14 salî besser .
Wie alt sie jetzt in wirklichkeit war kann man nicht wissen.

Vielleicht war sie 14 und in den 6 Monaten wo sie verheiratet war ist sie 15 geworden.

Ich finde es schade das es heute noch viele kurdische Mädchen wie Husna Canê gibt die früh verheiratet werden.

Ihr letztes Wort war:
Berî ku bimire, ji bavê min tika kir û got:

Ev daxwaza wê ya dawî bû....

Rehma Xwedê li wê be.

Silav û Rêz
Azad

Re: Çîroka "Husna Canê"

von EviiN73 am 07.12.2010 18:07

Alsoooo...

Hab ein paar Sachen gelesen (nicht alle, weil mir das heute einfach viel zu viel war ) und finde diese Geschichte sehr traurig. Ich hoffe, dass so etwas vermindert wird, in der ganzen Welt. Doch leider gibt es noch an sehr vielen Orten, an denen irgendwelche Väter und/oder Mütter hängen geblieben sind und glauben, ihre Töchter könnten nur mit Geld glücklich werden. Oder die egoistisch sind und glauben, ein reicher Mann könnte sie selber mit Geld glücklich machen (ani die Väter und/oder Mütter). Das tut mir echt schrecklich Leid...

Rehma xwede li we/wa be...

Evin